Dywany towarzyszą ludzkości już od ponad 2000 lat i wciąż cieszą się ogromną popularnością w praktycznie wszystkich kulturach na całym świecie. Kto jednak jako pierwszy wpadł na pomysł stworzenia dywanu?

Gdzie i kiedy stworzono pierwszy dywan?

Historycy nie są do końca zgodni co do tego, kiedy i gdzie wykonano pierwszy dywan. Na ogół jednak przyjmuje się, że ludzie dywanów używali już od kilku wieków przed naszą erą. Najprawdopodobniej pierwsze z nich powstały gdzieś w Azji Środkowej. Warto zauważyć, że współczesna flaga Turkmenistanu zawiera właśnie dywan.

Z początku dywany pełniły przede wszystkim funkcję praktyczną. Ludzie uprawiający koczowniczy tryb życia używali ich głównie po to, aby zabezpieczyć się przed chłodem. Ponadto miały one pełnić pewną ochronę przed brudem. Oczywiście ówczesne dywany były wytwarzane na bazie naturalnych materiałów np. z owczego włosia i wykonywano je ręcznie. Boki dywanów wzmacniano drewnianymi belkami, co ułatwiają ich zwijanie oraz zapewniało stabilność. Cechowały je także lekkość, tak, aby było łatwo je przenosić. Niestety pierwsze dywany były bardzo nietrwałe i mało egzemplarzy przetrwało do dzisiejszych czasów.

Z czasem jednak osoby tkające dywany zaczęły zwracać uwagę także na ich wygląd. Pojawiały się na nich regularne kształty oraz motywy zwierząt. Dywany zaczęły więc nie tylko zapewniać ciepło, ale także cieszyły ludzi walorami estetycznymi. Dywany zdobiono na przeróżne sposoby. Do tego celu używano rośliny, owoce, kwiaty, a nawet owady. Później na dywanach zaczęto jeść posiłki, czy też modlić się. Stały się one swoistym centrum całego życia rodzinnego.

Jak zmieniały się dywany w średniowieczu?

W średniowieczu dywany zaczęły być powszechnie wykorzystywane nie tylko w Azji, ale także i w Europie. Wciąż jednak to kraje azjatyckie wiodły prym i wyznaczały trendy związane z dywanami. Z początku w Persji, a później także w Indiach, czy Turcji około XVII wieku tkanie dywanów uważano wręcz za działalność artystyczną, podobną do np. malowania obrazów. Niektórym dywanom nadawano nawet imiona. Do dziś zachowało się wiele egzemplarzy z tego okresu, a źródła historyczne wskazują, że niektóre z nich były tkane nawet przez kilka lat.

Najlepsze jedwabne i wełniane dywany w średniowieczu były warte bardzo dużo. Z Azji do Europy sprowadzali je najmożniejsi ludzie, a nawet władcy krajów. Praktycznie każdy pałac królewski był wypełniony najlepszymi dywanami. Co ciekawe, w średniowieczu dywany często były używane także w warunkach plenerowych. Osoby przemawiające do ludu, chcąc podkreślić swoją pozycję, używały podestów i właśnie dywanów. Można więc powiedzieć, że posiadanie wysokiej jakości dywanu uchodziło wtedy za wyznacznik statusu społecznego.

Skąd pochodzi nazwa dywan?

Słowo „dywan” jest najprawdopodobniej zapożyczeniem z dialektu, który był używany na terytorium współczesnej Turcji. Słowo „diwan” miało w nim kilka znaczeń, takich jak np. „trybunał”, czy też „miejsce rady”.

Niemniej w innych współczesnych językach słowo „dywan” ma zupełnie inną genezą. Przykładowo Anglicy na „dywan” mówią „carpet”, a Niemcy „Teppich”.